Birol BOZKURT
Son yılların en çok merak edilen Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı dün yeni Lider Hafize Gaye Erkan başkanlığında gerçekleştirildi. Faiz oranının 650 baz puan artırılmasına karar verilen toplantıda banka, politika faizini yüzde 8,5’ten yüzde 15’e çıkardı.
Merkez Bankası’nın açıklamalarıyla dikkat çeken kararının ardından borsada alımlar hızlandı ve dolar kuru ilk kez 24 seviyesini aşarak yeni bir rekor kırdı. Gram altın da 1.500 TL’ye çıkarak rekor kırdı. Piyasadaki beklentiler faiz oranlarının en az yüzde 20’ye çıkarılması yönündeydi.
Faiz artırımı piyasa beklentilerini karşılamasa da mesajlar yanıtlanmış görünüyor. Faiz kararının ardından sosyal medya hesabından açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Türk yüzyılının temel felsefesi ‘istikrar, güven, sürdürülebilirlik’ olmak üzere üç kavramda vücut buldu. Ekonomistler ise diğer yandan yandan yatırımcı beklentilerinin tam olarak karşılanmadığını söylemekle birlikte bundan sonraki toplantılarda atılacak adımlar ve atılacak yeni adımların verilen mesajlarla takip edileceği iddia ediliyor.
Faiz kararına iş dünyasından da karışık tepkiler geliyor. İSO Lideri Erdal Bahçıvan, faiz kararının finansal istikrar adına atılan değerli bir adım olduğunu söylerken, ASKON Lideri Orhan Aydın, “Geçmişte olduğu gibi faiz oranlarında yapılacak bir artış, ülkemiz ekonomisine katma değer artışı getirmeyecektir. ” İstanbul Esnaf Kulübü Lideri İlker Önel, “Reel sektör için kredi maliyetlerini olumsuz etkileyecek olsa da, rasyonel politikalara dönüş açısından finansal istikrarı sağlamaya yönelik bir adım olarak olumlu buluyorum.”
Faiz kararının ardından borsada hareketlilik başladı
Güne yüzde 0,26 artışla 5 bin 200 puandan başlayan Borsa İstanbul, faiz kararı öncesinde 5 bin 223 puanda bulunuyordu. Beklentilerin altında faiz artışına ilk tepki olarak düşüş yaşansa da bu durum çok kısa sürdü ve endeks hızla toparlandı. Faiz kararı metninde yer alan güçlü açıklamalar ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığı olumlu açıklamalarla yükselişini sürdüren endeks, günü yüzde 4,65 artışla 5.428 puandan kapattı.
Mehmet Şimşek’ten istikrar ve güven vurgusu
Faiz kararının ardından sosyal medya hesabından açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Paramızın istikrarı ve güvenliği dolarizasyon belasından kurtulmanın en etkili çözümü” dedi.
Sürdürülebilir büyümenin refah ve kalkınma için vazgeçilmez bir ön koşul olduğunu belirten Şimşek, “Yatırım ve istihdam kararlarında en önemli belirleyici unsur öngörülebilirliktir.
Öngörülebilirliği sağlayacak olan güvendir. Güven ancak kuralına uygun politikalar uygulayarak sağlanabilir. Piyasa ekonomisi, serbest kambiyo rejimi ve dışa açık ekonomi ilkelerine dayalı politika çerçevesi, Türkiye’ye çok ciddi bir sermaye akışı sağlayacaktır.
“Alınan kararlar piyasa beklentilerinin gerisinde kalıyor”
PPK’nın bu toplantıda alacağı iki aksiyon üzerinde yoğunlaştığına işaret eden TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Dr. Cahit Sönmez, “Siyasi faiz oranı bir süredir aktif olarak kullanılmadığı için nakit transfer sistemi düzgün çalışmıyordu. Nakit transfer sisteminin sağlıklı çalışabilmesi ve bozulan fiyatlama davranışını düzeltebilmesi için önden yüklemeli sicilde pahalı bir faiz artışı gerekirken, MPC kademeli bir artışı tercih etti.
Ayrıca, irtibat tarafında finansal sıkılaştırma sürecinin başlatıldığı ve sıkılaştırmanın zaman içinde kademeli olarak güçlendirileceği mesajını vermekte fayda var. Ayrıca bir noktayı vurgulamak isterim. Ayrıca önceki dönemde 200 civarında alınan makro ihtiyati tedbirlerin basitleştirilmesi yönünde adımlar atılacağı taahhüt edildi.
Piyasa beklentilerinin altında kalan kararlara tanık olduk, bu nedenle piyasa oyuncuları bir süre daha temkinli duruşlarını sürdürecek ve en azından birkaç PPK toplantısını daha bekleyecek.”
Ekonomistlerden faiz oranı değerlendirmesi
Faiz kararını sosyal medya hesapları üzerinden değerlendiren ekonomistler, beklentilerin karşılanmadığına dikkat çekiyor. Ekonomist Mahfi Eğilmez, “TCMB politika faizini yüzde 15’e çıkardı. Şu an itibariyle ikinci senaryodayız. Faiz artışını yapısal reformlar takip etmezse ikinci senaryoda kalırız ve ekonomiyi toparlamak mümkün olmaz” dedi.
Prof. ileriye dönük beklentileri olumsuz etkileyecektir. Her toplantıda faiz artırımı olmayacak gibi görünüyor” dedi. Prof. Hayri Kozanoğlu da, “Yabancılar PPK metninden bilgili, sorunları doğru tespit eden bir Merkez Bankası izlenimi alıyorlar. Faiz oranlarının daha da yükselmesi ve karmaşık düzenlemelerin sadeleştirilerek yoğun bir giriş yapılması gerekiyor” dedi.
